1976: Η πρόκληση του «Χόρα» στο Αιγαίο

 

Το καλοκαίρι του 1976, για ακόμη μία φορά, Ελλάδα και Τουρκία φθάνουν στο χείλος της πολεμικής σύγκρουσης. Αφορμή, αυτή τη φορά, ήταν η πραγματοποίηση ερευνών από τουρκικό σκάφος «Χόρα» στο Αιγαίο, σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Είχε προηγηθεί, στις αρχές του χρόνου, ο εντοπισμός των κοιτασμάτων πετρελαίου στον Πρίνο. Ετσι, με σκοπό την έρευνα για την ύπαρξη πιθανών κοιτασμάτων, το τουρκικό επιστημονικό σκάφος «Σισμίκ» (το προηγούμενο όνομα του ήταν «Χόρα») αποπλέει στις 23 Ιούλη του 1976 από τα στενά του Βοσπόρου για το Αιγαίο.

 

Ωστόσο, η έξοδος του «Χόρα» ήταν μάλλον η αφορμή, παρά η αιτία, για την όξυνση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. 

Πίσω από το ενδιαφέρον της τουρκικής κυβέρνησης για το πετρέλαιο, υπήρχε η ανομολόγητη, αλλά σαφής πρόθεση της Αγκυρας να ανατρέψει το υπάρχον καθεστώς στο Αιγαίο και να εγγράψει υποθήκες εδαφικών διεκδικήσεων. 

Δύο ήταν τα επίμαχα θέματα, το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης και η υφαλοκρηπίδα.

Η τουρκική ηγεσία αμφισβητούσε στην Ελλάδα, τόσο το δικαίωμα των 12 μιλίων της αιγιαλίτιδας ζώνης, όσο και την ύπαρξη υφαλοκρηπίδας των ελληνικών νησιών.

Οι ΗΠΑ με την πολιτική των «ίσων αποστάσεων» συντηρούν ελεγχόμενη κρίση στην περιοχή ώστε να παίζουν, με το αζημίωτο, το ρόλο του επιδιαιτητή.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, η έξοδος του «Χόρα» προκαλεί το συναγερμό των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αφού από τους χάρτες πορείας προκύπτει ότι το τουρκικό σκάφος θα περνούσε, τουλάχιστον σε μια περίπτωση, πάνω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, βορειοδυτικά της Λέσβου.

Το βράδυ της 6ης Αυγούστου 1976 το «Χόρα» παραβιάζει για πρώτη φορά την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Το πρωί της 7ης Αυγούστου γίνεται η δεύτερη παραβίαση. Η κυβέρνηση Καραμανλή μπροστά στην ωμή πρόκληση επιλέγει το δρόμο των διπλωματικών παρεμβάσεων. 

Καταθέτει προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ζητώντας την πολιτική καταδίκη της Τουρκίας και τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων…

Το «Χόρα» ελλιμενίστηκε στη Σμύρνη στις 17 Αυγούστου. Οι προσφυγές της ελληνικής κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς έμειναν χωρίς αποτέλεσμα.

*Στη φωτογραφία το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Σισμίκ» (πρώην «Χόρα»).

 ΠΗΓΗ