Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2017

Τούτος ο μαυρότοπος θέλει μνήμη κριτική




Και η μνήμη σ' ένα λαό δεν μπορεί να είναι η καταγραφή απολιθωμένων γεγονότων, αλλά η κριτική πορεία μέσα από αυτά. Ο,τι δεν αναλύεται,πεθαίνει.

Ούτε πάλι η μνήμη μπορεί να είναι μνησικακία, που συντηρεί την εκδίκηση. Ούτε "λαβωματιά" που θηριεύει τα ψυχικά συμπλέγματα.Ούτε φιλολογική αναφορά,που συντηρεί λείψανα. Ούτε εθνική λογόρροια, που οδηγεί στην αυτάρεσκη απραγία...


Κι αν η μνήμη, κατά τις περιστάσεις, περνάει από αυτά, κανένα δεν διεκδικεί ούτε το εύρος της, ούτε τη χρησιμότητά της. Ενας λαός έχει μνήμη κι όταν μπορεί να ξεχνάει. 

Και είναι αμνήμονας κι όταν θυμάται. Χρειάζεται κριτικός νους και ταυτόχρονα μια έγερση πάνω από την ιστορία, που θα επιτρέψει το διύλισμα, την αξιολόγηση και την κατάταξη γεγονότων, ιδεών και καταστάσεων.

Τίποτα δεν μπορεί να έχει σημασία από τα παρελθόντα, αν το εκλάβουμε δεδομένο. Αν όμως το δούμε μέσα στις συναρτήσεις που το γέννησαν, τότε προσλαμβάνει τη σημασία του και δηλώνει τη χρησιμότητά του, την αποδοκιμασία του, την καταδίκη του, την αποφυγή του. Χρειάζεται η κριτική μνήμη σ' ένα λαό. 

Μόνον ο λαός που φροντίζει να διατηρεί τις μνήμες του και να είναι ώριμος, χωρίς να περιμένει να ωριμάσουν οι γύψοι των καθεστώτων ή των πολιτικών με καθεστωτική νοοτροπία, μπορεί να κοιτάζει μπροστά.

Δεν γεννήθηκαν στους αιώνες που διέρρευσαν ούτε άγιοι της πολιτικής,ούτε άγιοι των επαναστάσεων. Ενσαρκωτές υπήρξαν, στο πρώτο στάδιο της θεωρίας, απωθημένων παθών ή συλλήπτορες των μηνυμάτων των καιρών, που στη συνέχεια τα μορφοποίησαν όλα σε εξουσία. Και η εξουσία αποκτά τόση σκληρότητα, όσο περισσότερο της αφήνεται με εμπιστοσύνη και ακρισία ο λαός.

Η τέτοια ακρισία, ενίοτε συνδυασμένη με την αδιαφορία, καταστρέφει τη μνήμη ή τη σηματοδοτεί αποπροσανατολιστικά, οπότε πάλι την αχρηστεύει. Τότε η πολιτική εμπειρία στους λαούς παύει να λειτουργεί. Σαν να είναι πρωτάνθρωποι, χωρίς δηλαδή παρελθόν. Ακριβώς η παντεποπτική μνήμη είναι η πολιτική εμπειρία.

Και εμπειρία δεν έχει ένας άνθρωπος ή ένας λαός που έζησε απαραίτητα πολλά, αλλά όποιος έδωσε κίνηση και δυναμισμό στην πείρα του. Εμπειρία είναι η μετάπλαση της πείρας σε βίωμα, σε διανόημα, σε πράξη!..

Αν η πείρα ήταν εμπειρία και ικανότητα, ως αποτέλεσμα γνώσης, μάθησης και αναπροσαρμογής, τότε οι δυστυχέστεροι λαοί θα ήταν και οι ικανότεροι. Το μόνο που καταφέρνουν εντούτοις είναι να μακραιωνίζουν τη δυστυχία τους και την ανελευθερία τους.

Οι Ελληνες έχουμε, όσο ελάχιστοι λαοί, τις περισσότερες δυστυχέστερες και ευτυχέστερες περιόδους ζωής. Κάποτε όμως μας έμεινε πείρα, χωρίς να γίνει εμπειρία. Αρνούμαστε να μάθουμε πολιτική και ζωή, παρά την τόση πείρα μας. Καταντήσαμε να μην έχουμε πολιτική εμπειρία, παρά την ιστορική μας πείρα!..

Γι' αυτό στεκόμαστε σε άνευ σημασίας λεπτομέρειες, την ίδια ώρα που τεκταίνονται τα χείριστα. Και τα χείριστα διογκώνονται. Και γίνονται αποδεκτές αναγκαιότητες. Τα "εξαγιάζει" το πέρασμα του χρόνου. 

Περνούν αμετάκλητα κάποια στιγμή στο αμάρτημα, όταν επιμένουν να μένουν, μετά τα πρώτα σημάδια του ξεπεσμού τους. Και ό,τι επιμένει να μένει, όταν φαίνεται πως ξεπερνιέται, γίνεται αναγκαία σάπιο και καταναγκαστικό, για να επιβιώσει ως βαλσαμωμένο λείψανο ή πολιτικό σκιάχτρο!


   Του Στέλιου Συρμόγλου



ΠΗΓΗ     

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα δημοσιεύματα δεν αποτελούν θέση η άποψη δική μας αλλά Πολιτών και Bloggers. Επίσης δημοσιεύονται άρθρα εφημερίδων και περιοδικών.
Παρακαλούμε όταν υποβάλετε σχόλιο, να μην χρησιμοποιείτε υβριστικούς χαρακτηρισμούς
και να αποφεύγετε τα greeklish.