Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

10 ΙΟΥΝΙΟΥ 1944 Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΔΙΣΤΟΜΟΥ














 














Ο Παναγιώτης Περγαντάς του Θωμά (Κιθάρας), 22 χρονών τότε, αφηγείται :
«Κατά τις δέκα το πρωί στις 10 Ιουνίου 1944 μέρα Σάββατο κατέβηκα από το πατρικό μου και πήγα στο καφενείο του Μαράλιου. Καθόμουνα με δυο – τρεις άλλους. Περνάει από κει το μικρό ανηψάκι μου, ο Γιάννης της αδερφής μου Φρόσως Σταθά, το γένος Περγαντά. Το φώναξα και του έδωσα μια ρουφηξιά ούζο. Ύστερα έφυγε να παίξει. 


Σε λίγο ακούμε φωνή τρομαγμένη «έρχονται οι Γερμανοί».Πεταχτήκαμε και μέσα από το στενό του Μάριου προς τα Μεσινά ανέβηκα στου Καρσνά το ρέμα, προς τα λακκώματα. Εκεί έμεινα και είχα στραμμένη την προσοχή μου στο χωριό με αγωνία ώσπου όταν βασίλεψε ο ήλιος κι έπαιρνε να νυχτώσει οι γερμανικές φάλαγγες τράβηξαν για τη Λιβαδειά.


Τότε κατεβαίνω κι εγώ προς το χωριό. Φτάνω σε απόσταση διακόσια μέτρα από τα πρώτα σπίτια. Το σπίτι της αδερφής μου Φρόσως ήταν στην άκρη. Ακούω μια γυναικεία φωνή να σκούζει, να οδύρεται, να θρηνολογεί. Ήταν η μάνα μου. Φτάνω τρέχοντας και τι να δω! Την αδερφή μου κομματιασμένη, βιασμένη, κατακρεουργημένη.

 Κατασκισμένα ρούχα και σάρκες είχαν γίνει ένα. Το αίμα έτρεχε από τα σκέλια της. Τα βυζιά της κατασφαγμένα, φέτες. Το πρόσωπό της παραμορφωμένο και σ’ όλο το σώμα σημάδια άγριας πάλης. Δίπλα της σε μια κούνια το μικρό κορίτσι της τη Ζωή, εφτά μηνών, το είχαν ξεκοιλιάσει, του είχαν κόψει το λαιμό και κρέμονταν τα λαρύγγια του στο στήθος μπλεγμένα με τα βγαλμένα έντερα.

Το αγόρι της, αυτό που το πρωί του έδωσα λίγο ούζο στο καφενείο, έτρεξε να κρυφτεί στο διπλανό σπίτι του Νταγιαλή. Οι εγκληματίες το κυνήγησαν και το εκτέλεσαν τινάζοντάς του τα μυαλά στον αέρα κάτω από τη σκάλα.

 Επίσης και το άλλο κορίτσι της ίδιας αδερφής μου, την Ελένη, εφτά χρονών, το έσφαξαν κι αυτό. Τέλος ο πεθερός της αδερφής μου εκτελέστηκε μπροστά στη Δημαρχία μαζί με τον Θανάση Πανουργιά.
Την επομένη το πρωί τους θάψαμε όλους σε ομαδικό τάφο μπροστά στην αυλή του σπιτιού τους».


                                                         ΙΣΤΟΡΙΚΟ




Στις 10 Ιουνίου του 1944 έφτασε στο Δίστομο πλήθος από Γερμανούς στρατιώτες, με σκοπό να ανακαλύψουν τις αντιστασιακές δυνάμεις που είχαν αναπτύξει μεγάλη δράση εκεί. Ντύθηκαν πολιτικά 50 Γερμανοί και μπήκαν σε ελληνικά φορτηγά αυτοκίνητα που είχαν επιτάξει και ξεκίνησαν για την Άμφισσα, ενώ άλλοι Γερμανοί τους ακολουθούσαν οπλισμένοι καλά. 


Πριν φύγουν, διάταξαν τους κατοίκους του Δίστομου να κλειστούν στα σπίτια τους και να μη βγουν προτού ξαναγυρίσουν αυτοί. Με τα πολιτικά που φόρεσαν οι Γερμανοί ήθελαν να ξεγελάσουν τους Έλληνες αντάρτες και να μπορέσουν να τους πλησιάσουν.
Όταν όμως τα αυτοκίνητα των Γερμανών έφτασαν στη θέση Καταβόθρα, δέχτηκαν την επίθεση των Ελλήνων ανταρτών. Σ' αυτή την επίθεση απάντησαν και οι Γερμανοί που στο μεταξύ ενισχύθηκαν με ισχυρές δυνάμεις. 


Οι Έλληνες αναγκάστηκαν να φύγουν αφήνοντας πίσω τους 15 νεκρούς και οι Γερμανοί έχασαν 6 από τους δικούς τους και είχαν και άλλους 15 τραυματισμένους.

Ο θυμός τους που δε μπόρεσαν να συλλάβουν τους αντάρτες ήταν απερίγραπτος. Η οργή τους ήταν ασυγκράτητη και ξέσπασαν στον άοπλο και ανυπεράσπιστο πληθυσμό του Δίστομου. Το τι έγινε τότε δεν περιγράφεται. Οι Γερμανοί έδειξαν όλη τους την απανθρωπιά και τη βαρβαρότητά τους.


 Χαρακτηριστικό δείγμα της βαρβαρότητας αυτής είναι το γεγονός ότι κακοποίησαν κατά το χειρότερο τρόπο τον ιερέα του Δίστομου, τον οποίο τελικά εκτέλεσαν. Ακόμα μπήκαν στα σπίτια και σκότωσαν τα μωρά στις αγκαλιές των μητέρων τους. 

Άρπαξαν τις νέες και όμορφες κοπέλες και αφού τις βίασαν τις σκότωσαν με πολλών ειδών μαρτύρια. Δεν έκαναν καμιά διάκριση· όποιον συναντούσαν, τον έσφαζαν· και γέρους και γριές ακόμα και όσους γύριζαν από τα χωράφια τους. Στο τέλος έβαλαν φωτιά και στα σπίτια.


Η καταστροφή ήταν ανεπανόρθωτη. Συνολικά δολοφονήθηκαν 218 κάτοικοι.
Η εγκληματική και άνανδρη εκείνη πράξη των Γερμανών προκάλεσε την αγανάχτηση όλου του τότε πολιτισμένου κόσμου. Η φριχτή εντύπωση που έκανε εκείνη την εποχή το γεγονός, όταν το περίγραψε ο ραδιοφωνικός σταθμός του Λονδίνου, ήταν τόσο μεγάλη, ώστε όλος ο ελεύθερος κόσμος διαμαρτυρήθηκε. Η γερμανική κυβέρνηση τότε αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση για να λιγοστέψει την κακή εντύπωση και να επιρρίψει τις ευθύνες στους κατοίκους του Δίστομου.



Μετά το τέλος του πολέμου το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου ζήτησε να ανακαλύψει τον αρχηγό που οργάνωσε την απάνθρωπη εκείνη πράξη του Δίστομου. Αποκαλύφτηκε ότι ήταν ο υπολοχαγός Χανς Ζάμπελ, που πιάστηκε στο Παρίσι και κλείστηκε στις γαλλικές φυλακές και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Ελλάδα για να δικαστεί. 


Στο διάστημα όμως της προφυλακίσεως και προανακρίσεως του στην Ελλάδα ζητήθηκε από τη Δυτική Γερμανία για να δικαστεί παράλληλα και από εκεί. Η Ελλάδα τον παράδωσε, αλλά δεν ξαναγύρισε από τη Γερμανία.






Καταγραφή αφηγήσεων από το Στάθη Σταθά

 Φωτογραφίες από τη Σφαγή του Διστόμου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα δημοσιεύματα δεν αποτελούν θέση η άποψη δική μας αλλά Πολιτών και Bloggers. Επίσης δημοσιεύονται άρθρα εφημερίδων και περιοδικών.
Παρακαλούμε όταν υποβάλετε σχόλιο, να μην χρησιμοποιείτε υβριστικούς χαρακτηρισμούς
και να αποφεύγετε τα greeklish.